ప్రపంచ ఆదివాసీ దినోత్సవ (International Day of the World’s Indigenous Peoples) గురించి తెలుసుకోండి
ఆదివాసీ ప్రజలు
ప్రపంచ ఆదివాసీ దినోత్సవం సందర్బంగా ప్రపంచం లో ఎక్కడెక్కడ ఆదివాసీ ప్రజలు ఉన్నారు. వారిఅభివృద్ధికి ఆయా దేశాలు తీసుకుంటున్న చర్యలేమిటి. ఆంధ్రప్రదేశ్ లో తీసుకుంటున్న చర్యలు వివరంగా..
ప్రపంచ ఆదివాసీ దినోత్సవ (International Day of the World’s Indigenous Peoples) సందర్భంగా:
---
1. ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఆదివాసీ ప్రజలు ఎక్కడెక్కడ ఉన్నారో తెలుకుందాం
ప్రపంచంలో సుమారు 476 మిలియన్ ఆదివాసీ ప్రజలు, అంటే మొత్తం జనాభాలో **6%**కి పైగా ఉంటారు, మరియు వారు సుమారు 90 దేశాల్లో విభిన్న స్వీయగుణాల సంఘాలుగా జీవిస్తున్నారు .
వారు 5,000+ వేర్వేరు శాతాలుగా, సుమారు 7,000 భాషలను వాడుతూ, తాము జీవించే ప్రాంతాల్లో సేంద్రీయ జీవవైవిధ్యానికి (biodiversity) రక్షకులుగా వ్యవహరిస్తున్నారు .
70% ఆదివాసీ జనాభా ఏషియా–పేసిఫిక్ ప్రాంతంలో ఉంటుంది .
ఇతర ప్రాంతాలు:
అనేక గ్రామీణ ఆఫ్రికా ప్రాంతాలు (ఉదాహరణకు బంబుతి వాకిరిప్) ;
స్కాండినేవియాలో సాహామి, పశ్చిమ ఆఫ్రికాలో మాసై, సహారాలో టుఆరెగ్ ;
నార్త్‌ అమెరికాలో ఫస్ట్ నేషన్స్, ఇన్యుట్, మెటిస్; ఆస్ట్రేలియాలో అనేక స్థానిక గుంపులు. అలాగే లాటిన్ అమెరికాలో లక్షలుగా వాలు, అమజాన్ అడవులంలోని ఇతర స్వీయగుణాల గుంపులు .
---
2. వేర్వేరు దేశాలలో ఆదివాసీజనుల అభివృద్ధికి తీసుకుంటున్న చర్యలు:
హెల్త్ & రైట్స్: WHO పోరాటకర్తల సమావేశం ద్వారా “Global Plan of Action on Indigenous Health” రూపొందించడానికి 2026లో World Health Assemblyలో దాఖలుకి సిద్ధమవుతోంది; దాని భాగంగా ఆరోగ్య వ్యవస్ధకు సరిపోయే నిర్ణయాత్మక చర్యలు, మాతృశిశువు ఆరోగ్యం, స్థానిక చికిత్స జీవన పద్ధతులు గుర్తింపు పొందుతున్నాయి .
చిలీ: 1993లో స్థాపించిన CONADI (Chile’s National Corporation for Indigenous Development) ద్వారా బైలింగ్వల్ విద్య (Mapudungun వంటి), ఆర్థిక అభివృద్ధి, బస్తీ పునఃస్థాపనకు ప్రభుత్వ స్థాయి ప్లాట్ఫార్మ్ .
ఫిలిప్పీన్స్: 1997లో ప్రవేశపెట్టిన Indigenous Peoples’ Rights Act, ఆదివాసీ సంస్కృతి, భూమి, వనరుల రక్షణకు కొత్త చట్ట ప్రాధాన్యం ఇచ్చింది .
ఆస్ట్రేలియా: First Nations ఆర్థిక స్వావలంబనకు $16.9 మిలియన్ అనే ఒక వ్యవస్థాపక 'Economic Framework' ప్రవేశపెట్టారు—వానికి ప్రారంభ ఘట్టంలో పెట్టుబడులు, సొంత మూలాధారాలను ఉపయోగంలో ఆధారపడే విధానాలు ముఖ్యమైనవిగా ఉన్నాయి .
---
3.ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో ఆదివాసీ ప్రజా అభివృద్ధి కోసం తీసుకుంటున్న ముఖ్య చర్యలు:
Pradhan Mantri Janjatiya Vikas Mission (PMJVM) ద్వారా ఆంధ్ర ప్రదేశ్ ఒక ఉత్తమ పాలనా రాష్ట్రంగా గుర్తించబడింది: 2018-19 నుంచీ ₹709.50 లక్షలు గ్రాంట్ పొందినది; 115 'హాత్ బజార్లు', ఒక నిల్వ సౌకర్యం, అదనపు మౌలిక వసతి ప్రాజెక్టు ఆమోదం పొందినవి; 2023-25 మధ్యంలో 8 ట్రైబల్ ఆర్ట్ ఫేర్స్ నిర్వహించి ఆదివాసీ కళాకారుల స్వీయాభివృద్ధికి తోడ్పడుతున్నది .
PMEGP (Prime Minister’s Employment Generation Programme) ద్వారా ఎస్.సి., ఎస్.టి యువత కోసం రాయితీని పెంచి 25% నుంచి 35% చేసారు—ఆదివాసీ యువతకు వ్యాపార రుణాలు, శిక్షణ, ప్రోత్సాహకాలు చేరవడంలో ఈ మార్పు కీలకంగా ఉంటుంది .
2025-అగస్టు 9 (ఆదివాసీ దినోత్సవం రోజున) ఆంధ్రప్రదేశ్ సీఎం చంద్రబాబు నాయుడు పయనంగా Paderuలో ట్రైబల్ వేల్‌ఫేర్ ప్రాజెక్టులు ప్రారంభించారు: ₹2,404 కోట్లతో 2,075+ ట్రైబల్ నివాసాల మెరుగుదల, ₹10 కోటి వంతెన; ITDA Chintoorలో 100 బెడ్ హాస్పిటల్; ₹50 కోటి మల్టీ-స్పెషాల్టీ హాస్పిటల్స్; విద్యకు ₹150 కోటి హాస్టెళ్లు (520 విద్యాలయ భవన మార్పులు) + ₹64 కోటి కొత్త విద్యా భవనాలు; ₹202 కోటి ద్వారా కాఫీ సాగు, ఎకో-టూరిజం, సహజ వ్యవసాయం; Jal Jeevan Mission ద్వారా ₹2,373 కోట్లు 13,816 ట్రైబల్ హౌస్‌లకు питьనీరు చేరుస్తారు .
---
కాంప్రెహెన్సివ్ సమీక్ష: పరిధి మరియు ముఖ్య విషయాలు
ప్రపంచం సుమారు 476 మిలియన్ ఆదివాసీ,
90+ దేశాలు, 5000+ గుంపులు,
పరిశీలనలో బహుమూల వనరులు, సంస్కృతి
పోలీసీలు హెల్త్ వ్యూ, చట్ట గుర్తింపు, భూంధికారం,
ఆర్థిక స్వావలంబన
ఆంధ్రప్రదేశ్ భారీ మౌలిక, ఆరోగ్య, విద్య, లివ్‌లి హుడ్, వ్యవసాయం, పని పని వారిక చర్యలు
---
అమెరికా, రష్యా, చైనాలో ఆదివాసీలు ఎక్కడ ఉన్నారు. వారి అభివృద్ధి కి ఆయా దేశాలు ఏమి చేస్తున్నాయి.
1. ఎక్కడ ఉన్నారు — అమెరికా, రష్యా, చైనా లో ఆదివాసీ/స్థానిక గుంపులు
అమెరికా (USA):
నేటివ్ అమెరికన్లు (Native Americans, Alaska Natives, Native Hawaiians) మొత్తం దేశవ్యాప్తంగా పలు ట్రైబల్ ప్రాంతాల్లో విస్తరించి ఉంటారు.
ఉదాహరణకు అలాస్కాలో Yupik జనాభా ఉంది (~33,889) ఇంకా చిన్న సంఖ్యలో సైబీరియాలో కూడా ఉన్నారు (~1,700) .
రష్యా:
ఎక్కువగా సైబీరియా, ఉత్తర ప్రాంతాలు, అతిధ్రా ప్రాంతాల్లో పిల్లి సంఖ్య గల ఆదివాసీ వర్గాలు ఉన్నాయి: ఉదాహరణగా Chukchi, Khakas, Ainu వంటి గుంపులు .
చైనా:
ప్రధానంగా టిబెట్, యునాన్, సిచువాన్, ఇన్నర్ మంగోలియా వంటి ప్రాంతాల్లో టిబెటన్స్, నములకు చెందిన ప్రజలు ఉంటారు. ఈ ప్రాంతాల్లో ప్రాంతీయ స్వయం పాలనా సంస్థలు (Autonomous Regions/Prefectures/Counties) ఏర్పాటు చేశారు .
---
2. అభివృద్ధి కోసం తీసుకుంటున్న చర్యలు
(a) అమెరికా:
TANF, Tribal Welfare Plans, Bureau of Indian Affairs ద్వారా సామాజిక, విద్య, ఆరోగ్య సహాయాలు అందిస్తున్నాయి .
Native American Housing and Self-Determination Act (NAHASDA) (1996) ద్వారా ట్రైబల్ ప్రభుత్వాలకు హౌసింగ్ బ్లాక్ గ్రాంట్లు—వాళ్ల స్వీయ నిర్ణయ శక్తితో హౌసింగ్ అభివృద్ధికి అనుమతిస్తుంది .
విప్లవత్మక విధానాలు: టెంపొరరీ అసిస్టెన్స్ (TANF), కళాకారులకు, వ్యాపార అభివృద్ధికి ప్రత్యేక కార్యక్రమాలు, హరిటేజ్ ఆధారంగా విద్యా, పర్యావరణకల్పన కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తున్నారు.
ఇంటీరియర్ సెక్రటరీ Deb Haaland నియామకంతో ప్రజాస్వామ్యంతో కూడిన విధానాలకు దోహదపడింది: 400+ co-stewardship agreements ట్రైబ్లతో భూమి నిర్వహణలో, కొత్త జాతి జాబితా స్టోరీ లో బయటపెట్టడం, అడవులు, జంతు పార్కులు సంరక్షణలో కొత్త అడుగులు, రూ.45 బిలియన్ ట్రైబ్ల్ మౌలిక సదుపాయాల్లో పెట్టుబడులు .
(b) రష్యా:
2009 నుండి “Concept for Sustainable Development of Small Indigenous Peoples of the North, Siberia and the Far East” వంటి ఫెడరల్ ప్రోగ్రామ్‌లు అమలు అయ్యాయి; కొంతమందికి అభివృద్ధి, జీవన ప్రమాణాలు, ఇటువంటి ప్రోగ్రాముల ద్వారా మెరుగుపడేందుకు లక్ష్యం .
2021లో “Programme of State Support for Traditional Economic Activities” ప్రారంభం అయ్యింది—పారంపరిక జీవన పద్ధతులు (రైన్డియర్ పెంపకం, వేట, పుల్లింపు మొదలైనవి) గురించి సబ్సిడీలు, ప్రోత్సాహకాలు .
స్థానిక, ఫెడరల్ జరిగే కౌన్సిల్, నాన్-గవర్నమెంటల్ అసోసియేషన్లు ఏర్పాటు చేసి, నిర్ణయాలు తీసుకోవడంలో Indigenous ప్రజల భాగస్వామ్యాన్ని ప్రోత్సహిస్తున్నారు .
సరికొత్త 11-ఏళ్ల విధాన ఖాక్రాపత్రం (2025 వరకు) ప్రకటించబడింది కానీ నిపుణుల ప్రకారం ఇది వాస్తవంగా తగిన ప్రభావం చూపదు; కొత్త విధానాలు భాషా అభివృద్ధి, మరియు తక్కువ పరిమాణ అభివృద్ధి పై మాత్రమే దృష్టి—కానీ అసలు అనేక కాలప్రమేయ సమస్యలు ఇంకా పరిష్కారం కావాల్సి ఉంది .
(c) చైనా:
ప్రాంతీయ స్వయం పాలన వర్గాలు ద్వారా కొన్ని గుంపులకు స్వీయ నియంత్రణ ఉంది (Autonomous Regions/Prefectures/Counties) .
2023లో అమలులోకి వచ్చిన Qinghai-Tibet Plateau Ecological Protection Law పరిసరాల సంరక్షణపై దృష్టి, కానీ ఆచారపు రితులు, కాదు-మున్ముందుగా తెలియజేసే అనుమతి విధానం లేకపోవడంతో, ఆదివాసీ జీవన విధానాలపై ప్రభావం ఉంది .
భారీ పంచాయతీ మినహాయింపు లేకుండా ఎన్నో జలవిద్యుత్, అనేక మిగతా శక్తి ప్రాజెక్టులు ఏర్పాటు—ఇంకా కొన్ని ప్రైవేటి గుంపుల జీవిత విధానాలపై ప్రభావం ఉంటుందని విమర్శలు ఉన్నాయి .
Human Rights Watch నివేదిక ప్రకారం, టిబెటన్స్‌పై బలవంత urbana జీవితం (urbanization) వేగవంతమవుతోందని, 2025 నాటికి 9 లక్షల మందికి పైగా గ్రామీణ టిబెటన్స్ పట్టణాలకు బలవంతంగా తరలింపజేయబోతున్నారు. ఇది వారి సంప్రదాయ జీవన పద్ధతులకు తీవ్ర కొల్లమాపును కలిగిస్తోంది .
---
సారాంశం — తార్కిక సమీక్ష
దేశం ఆదివాసీ విభాగాలు ఉన్న ప్రాంతాలు అభివృద్ధిపై చర్యలు / సవాళ్లు
USA అమెరికా, అలాస్కా, అలాస్కా–రష్యా ప్రాంతాలు TANF, NAHASDA, బ్లాక్ గ్రాంట్లు, Co-stewardship, మౌలిక సదుపాయాలు అభివృద్ధి
Russia ఉత్తర, సైబీరియా, ఫార్ ఈస్ట్ (Chukchi, Khakas, Ainu) ఫెడరల్/ప్రాంతీయ పథకాలు, ఆటోనమీ, భాష & సంప్రదాయ పరిరక్షణ, ఆర్థిక సేవలు—but కొంత మందిని అసలు ప్రయోజనాలు పొందడం ప్రశ్నార్థకం
China టిబెట్, మూలనివాసి ప్రాంతాలు ప్రాంతీయ ఆటోనమీ—but బయోసంరక్షణ విధానాలు, ఉర్బనైజేషన్ పథకాలు సంప్రదాయ జీవ‌స్థాయిలపై ప్రతికూలం
---
Note:
దయచేసి క్రింది ఉదహరించిన నా బ్లాగులు, ఛానళ్ళు, ఫేస్బుక్ పేజీలు గ్రూప్ లు చూడండి లైక్ ,షేర్. నోటిఫికేషన్ కోసం సబ్స్క్రయిబ్ చేయండి.
My Youtube Channels:
bdl1tv (A to Z info television)
#bdl1tv
bdltelugutech-tutorials
#bdltech
NCV-NOCOPYRIGHTVIDEOSFree
#bdlncv
My blogs:
Wowitstelugu.blogspot.com
https://wowitstelugu.blogspot.com
teluguteevi.blogspot.com
https://teluguteevi.blogspot.com
wowitsviral.blogspot.com
https://wowitsviral.blogspot.com
itsgreatindia.blogspot.com
https://itsgreatindia.blogspot.com/
notlimitedmusic.blogspot.com/
https://notlimitedmusic.blogspot.com/
My Admin FaceBook Groups:
Hinduism, Hindu culture and temples హిందుత్వం,హిందూ సంప్రదాయాలు, ఆలయాలు
https://www.facebook.com/groups/dharmalingam/
Humanity, Social Service/ మానవత్వం / సంఘసేవ
https://www.facebook.com/groups/259063371227423/
Graduated unemployed Association
https://www.facebook.com/groups/1594699567479638/
Comedy corner
https://www.facebook.com/groups/286761005034270/?ref=bookmarks
Wowitsinda
https://www.facebook.com/groups/1050219535181157/
DIY
https://www.facebook.com/groups/578405184795041/?ref=share&mibextid=NSMWBT
Maleworld
https://www.facebook.com/groups/3897146847212742/?ref=share&mibextid=న్స్మబట్
My FaceBook Pages:
Educated Unemployees Association:
https://www.facebook.com/iamgreatindian/?ref=bookmarks
Hindu culture and traditional values
https://www.youtube.com/channel/UC93qvvxdWX9rYQiSnMFAcNA
Iamgreatindian
https://www.facebook.com/iamgreatindian/?ref=bookmarks
My tube tv
https://www.facebook.com/My-tube-tv-178060586443924/?modal=admin_todo_టూర్
Wowitsviral
https://www.facebook.com/Durgagenshvizag/?modal=admin_todo_tour
My email ids:
iamgreatindianweb@gmail.com
dharma.benna@gmail.com
B.DHARMALINGAM
Place : Lankelapalem, Andhra Pradesh, India
