ఆది శంకరాచార్యుల భజగోవిందం (భజ గోవిందం)
👉
ఆది శంకరాచార్యుల భజగోవిందం (భజ గోవిందం) అనేది ఒక ప్రసిద్ధమైన సంస్కృత భక్తిగీతం. దీనిని ఆది శంకరాచార్యులు రచించారు.
👉
ఇది మానవులకు జీవన తాత్త్వికం మరియు భక్తిమార్గాన్ని బోధించే పద్యరూప గ్రంథం.
👉
శంకరాచార్యులు ఈ శ్లోకాన్ని ఒక పండితుడికి ఉపదేశంగా చెప్పారు. అతడు వ్యాకరణంపై బాగా దృష్టి పెట్టి భగవత్ భక్తిని మర్చిపోయాడు. అప్పుడే శంకరులు ఈ శ్లోకంతో పాటు మొత్తం భజగోవిందాన్ని రూపొందించారు.
👉
ఇది మొత్తం 31 శ్లోకాలుగా ఉంటుంది. ఇందులోని ప్రతి శ్లోకం జీవితంలోని మాయ, అనిత్యత, మరియు పరమాత్మ పట్ల భక్తిని వివరిస్తాయి.
👉
భజగోవిందం అనే ఈ ప్రసిద్ధ శ్లోకమాలికను ఆది శంకరాచార్యులు ఒక ముఖ్యమైన సందర్భంలో రచించారు. ఇది కేవలం భక్తి కావ్యం మాత్రమే కాకుండా, జీవితం పట్ల గాఢమైన తాత్విక సందేశాన్ని ఇస్తుంది.
👉
భజగోవిందం రచించిన సందర్భం:
ఒకసారి ఆది శంకరాచార్యులు వారణాసి నగరంలో సంచరిస్తుండగా, ఒక వృద్ధ బ్రాహ్మణుడు వ్యాకరణం (వ్యాకరణ శాస్త్రం) మీద మదపడి పదాల వ్యుత్పత్తులను చదువుతున్నాడు. అప్పుడే శంకరాచార్యులు చింతించి, అతనికి సత్యాన్ని బోధించడానికి ఆకస్మికంగా ఈ శ్లోకాన్ని రచించారు:
👉
"భజ గోవిందం భజ గోవిందం గోవిందం భజ మూఢమతే |
సంప్రాప్తే సన్నిహితే కాళే, న హి న హి రక్షతి డుకృంకరణే ||"
👉
ఈ శ్లోకం అర్థం — "ఓ మూర్ఖుడా! గోవిందుడిని భజించు. మృత్యువు సమీపిస్తున్న వేళ, నీ వ్యాకరణం నిన్ను రక్షించదు."
👉
ఈ శ్లోకం తర్వాత శిష్యులు కూడా కొన్ని శ్లోకాలు రాశారు, అందుకే దీనిని "మోహముద్గర" అని కూడా పిలుస్తారు, అంటే "మూఢత తొలగించే గొడ్డలి".
👉
ఇక్కడ ఆది శంకరాచార్యుల భజ గోవిందం లోని అన్ని శ్లోకాలు మరియు తెలుగు భావం కింద అందించాను వాటిని పూర్తిగా చదివి సారాన్ని గ్రహించండి:
---
👉
1.
శ్లోకం:
భజ గోవిందం భజ గోవిందం
గోవిందం భజ మూఢమతే |
సంప్రాప్తే సన్నిహితే కాలే
నాహి నాహి రక్షతి డుకృంగకరణే ||
భావన:
ఓ మూర్ఖమతివంతుడా! గోవిందుడిని భజించు, భజించు.
మరణ సమయం వచ్చినప్పుడు వ్యాకరణం (గ్రామర్ విద్య) నిన్ను కాపాడదు.
---
👉
2.
శ్లోకం:
మూఢజహీహి ధనాగమ తృష్ణాం
కురు సద్బుద్ధిం మనసి వితృష్ణాం |
యల్లభసే నిజకర్మోపాత్తం
విత్తం తేన వినోదయ చిత్తం ||
భావన:
ఓ మూర్ఖా! ధన సంపాదన పట్ల ఉన్న తృష్ణను విడిచివేయు.
మనసులో మంచినియమాలు ప్రవర్తింపజేయు.
నీ కర్మఫలంగా దక్కిన దానితోనే సంతృప్తిగా జీవించు.
---
👉
3.
శ్లోకం:
నారి స్తనభర నాభీదేశం
దృష్ట్వా మాగ మోహావేశం |
ఏతన్ మాంసవసాది వికారం
మనసి విచింతయ వారం వారం ||
భావన:
స్త్రీ యొక్క శరీర సౌందర్యాన్ని చూసి మోహించవద్దు.
అది కేవలం మాంసపు పదార్థం మాత్రమే.
ఇది నశ్వరమై పోయే వస్తువు అనే విషయాన్ని పరిశీలించి నిత్యం ఆలోచించు.
---
👉
4.
శ్లోకం:
నలినీదలగతజల మతితరలం
తద్వజ్జీవితమతి శయచపలమ్ |
విద్ధి వ్యాధ్యాభిమానగ్రస్తం
లోకం శోకహతం చ సమస్తమ్ ||
భావన:
తామరాకల మీద జలబిందువు ఎంత స్థిరంగా ఉంటుందో, మన జీవితం కూడా అంతే చపలమైనది.
ఈ లోకమంతా వ్యాధులు, దుఃఖాలు, అహంకారాలతో నిండిపోయి బాధపడుతున్నారని తెలుసుకో.
---
👉
5.
శ్లోకం:
యావద్విత్తోపార్జనసక్తః
తావన్నిజపరివారో రక్తః |
పశ్చాజ్జీవతి జర్జరదేహే
వార్తాం కోృపి న పృచ్ఛతి గేహే ||
భావన:
ఒకవేళ ధనం సంపాదిస్తున్నావంటే కుటుంబ సభ్యులు నిన్ను ప్రేమిస్తారు.
కానీ వృద్ధాప్యంలో, శరీరం బలహీనంగా అయిన తర్వాత, ఎవ్వరూ నీ గురించి పట్టించుకోరు.
---
👉
6. శ్లోకం:
యావత్పవనో నివసతి దేహే
తావత్పృచ్ఛతి కుశలం గేహే |
గతవతి వాయౌ దేహాపాయే
భార్యా బిభ్యతి తస్మిన్ కాయే ||
భావన:
శ్వాస ఉన్నంతవరకూ కుటుంబీకులు నీ క్షేమం శరీరంలో అడుగుతారు.
ఒకవేళ శరీరం శ్వాస లేకుండా పోయినప్పుడు భార్య కూడా ఆ శవాన్ని భయంతో దూరంగా ఉంచుతుంది.
---
👉
7. శ్లోకం:
బాలస్తావత్ క్రీడాసక్తః
తరుణస్తావత్ తరుణీ రక్తః |
వృద్ధస్తావత్ చిన్తామగ్నః
పరమే బ్రాహ్మణి కోఽపి న లగ్నః ||
భావన:
చిన్నవయసులో ఆటలంటే మోజు.
యౌవనంలో స్త్రీలంటే ఆసక్తి.
వృద్ధాప్యంలో ఆందోళనలు మరియు బాధలే.
కానీ జీవితాంతం ఎవ్వరూ బ్రహ్మను లేదా పరమాత్మను ధ్యానించరు.
---
👉
8. శ్లోకం:
కా తే కాన్తా కస్తే పుత్రః
సంసారోర్యమతివ విచిత్రః |
కస్య త్వం కః కుత ఆయాతః
తత్త్వం చింతయ తద్భ్రాతః ||
భావన:
నీ భార్య ఎవరు? నీ కుమారుడు ఎవరు?
ఈ సంసారం అనేది ఒక అపారమైన మాయ.
నీవెవరు? ఎక్కడినుంచి వచ్చావు? ఎక్కడికి పోతున్నావు? —
ఈ నిజాలను తలంచు, ఓ సహోదరా!
---
👉
9. శ్లోకం:
సత్సంగత్‌వే నిస్సంగత్వం
నిస్సంగత్వే నిర్మోహత్వం |
నిర్మోహత్వే నిశ్చల తత్త్వం
నిశ్చల తత్వే జీవన్ముక్తిః ||
భావన:
సత్సంగతితో (సద్బుద్ధి గల వారితో స్నేహం వల్ల) అసక్తి కలుగుతుంది.
అసక్తి వల్ల మాయ గురించి మోహం పోతుంది.
మోహం పోతే జీవన సత్యం తెలుస్తుంది.
ఆ సత్యం తెలుసుకున్నవాడు జీవన్ముక్తుడవుతాడు.
---
👉
10. శ్లోకం:
వయసిగతే కః కామవికారః
శుష్కే నీరే కః కాసారః |
క్షీణే విత్తే కః పరివారః
జ్ఞాతే తత్త్వే కః సంసారః ||
భావన:
వృద్ధాప్యంలో కామం ఎలా ఉంటుంది?
నీటి లేని చెరువు ఎలా ఉంటుందో, అది అలానే ఉంటుంది.
ధనం లేకపోతే కుటుంబం కూడా వదిలేస్తుంది.
అలాగే బ్రహ్మ తత్త్వం తెలిసినవానికి సంసారం అస్తిత్వం తప్పుతుంది.
---
👉
11. శ్లోకం:
మా కురు ధన జన యౌవన గర్వం
హర్వతి నిమిషాత్కాలః సర్వం |
మాయామయమిదమఖిలం హిత్వా
బ్రహ్మపదం త్వం ప్రవిశ విదిత్వా ||
భావన:
నీ సంపద, సంతానం, యౌవనంపై గర్వించవద్దు.
ఈ అందరికీ సమాన కాలం క్షణాల్లో అంతం చేస్తుంది.
ఈ మాయ ప్రపంచాన్ని వదిలేసి పరబ్రహ్మాన్ని తెలుసుకొని దానిలో లీనమవు.
---
👉
12. శ్లోకం:
అర్థమం నిత్యము నాస్తి మిత్రం
సంయోగపి చాత్యంతమస్తి విత్తం |
తద్వత్సర్వం చ నశ్వరమేవ
ధృత్వా బ్రాహ్మణి రామస్వ చిత్తం ||
భావన:
ధనం శాశ్వతంగా ఉండదు. దానికి సంబంధించిన మిత్రులూ శాశ్వతం కాదు.
ఈ భౌతిక ప్రపంచంలో అన్నీ నశ్వరమైనవే.
కాబట్టి నీ మనసును బ్రహ్మతత్త్వంలో నిలిపి ఆనందించు.
---
👉
13. శ్లోకం:
శత్రౌ మిత్రే పుత్రే బన్ధౌ
మా కురు యత్నం విగ్రహ సంధౌ |
సర్వస్మిన్నపి పశ్యాత్మానం
సర్వత్రో త్యజ భేదాజ్ఞానం ||
భావన:
శత్రువు, మిత్రుడు, కుమారుడు, బంధువు... వీరిలో గొడవలు, కలహాల కోసం ప్రయత్నించారు.
ప్రతి వస్తువులోను పరమాత్మని చూసి, భేదాభిప్రాయాలను విడచిపెట్టు.
---
👉
14. శ్లోకం:
కామం క్రోధం లోభం మోహమ్
త్యక్త్వాత్మానం భావయ కోహం |
ఆత్మజ్ఞానవిహీన మూడాః
తే పచ్యంతే నరకనిగూఢాః ||
భావన:
కామం, క్రోధం, లోభం, మోహం లాంటి తమ్ము వదిలివేసి “నేనెవరు?” అనే ప్రశ్న మీద ధ్యానించు.
ఆత్మజ్ఞానం లేని మూర్ఖులు నరకంలో బలితీరుతారు.
---
👉
15. శ్లోకం:
గేయం గీతా నామ సహస్రం
ధ్యేయం శ్రీపతిరూపమజస్రం |
నేయం సజ్జన సంగే చిత్తం
దేయం దీనజనాయ చ విథ్తం ||
భావన:
గీత, విష్ణు నామాల పఠనం చేయాలి.
శ్రీమహావిష్ణువు రూపాన్ని ఎప్పుడూ ధ్యానించాలి.
సద్జనుల స్నేహం కోరాలి.
ధనాన్ని అవసరమైన వారికి దానం చేయాలి.
---
👉
16. శ్లోకం:
సుఖతః క్రుతేతే బహుకృత్యం
న హి జన్మే న మృత్యురేకం సత్యం |
స్మర గోవిందం భజ మూడమతే
ప్రాణప్రయాణే న హి మిత్రం గత్యే ||
భావన:
నీవు ఎన్నో పనులు చేసుకుంటూ సుఖాన్ని వెదుకుతున్నావు.
కానీ జన్మ, మృతి మాత్రమే నిజమైనవి.
మరణ సమయానికి మిత్రులూ, బంధువులూ నిన్ను రక్షించలేరు.
కాబట్టి గోవిందుని భజించు, ఓ మూర్ఖా!
---
👉
17. శ్లోకం:
శ్వననిభః పరితుష్టతా కేన
సందృశ్య మానవజీవితేన |
సత్యమపి బహుధా తపస్సా
విథితం ధర్మపథే నిలితం ||
భావన:
మనిషి జీవితాన్ని చూసినపుడు, అది కుక్కల జీవితం వృథాగా ఉంది.
అసలు సత్యాన్ని అన్వేషించక, అనేక తపస్సులతో కూడిన ధర్మపథాన్ని కూడా విడిచి పెట్టాడు.
---
👉
18. శ్లోకం :
నారీ స్థానభర నాభీదేశం
దృష్ట్వా మాఘా మోహావేశం |
ఏతాన్ మాంసవసాది వికారం
మనసి విచింతయ వారాం వారమ్ ||
భావన:
స్త్రీ శరీరంలోని ఆకర్షణీయమైన భాగాలను చూస్తూ మోహపడకు.
ఆ శరీరం మాంసం కూడా, రక్తం, కుళ్లే పదార్థాల సమాహారమే.
అందువల్ల ఈ మాయని తరచుగా ధ్యానించి మోసం కాకుండా జాగ్రత్త పాడు.
---
👉
19. శ్లోకం:
నలినీదలగత జలమతితరలం
తద్వద్జీవితమతిశయచపలం |
విద్ధి వ్యాధ్యాభిమానగ్రస్తం
లోకం శోకహతం చ సమస్తం ||
భావన:
తామరాకులపై నీటిబొట్టు ఎంత అలసత్వంగా ఉంటుందో,
మనిషి జీవితమూ అంత చంచలంగా ఉండిపోతుంది.
ఇది వ్యాధులు, అహంకారంతో కుదిపివేయబడుతుంది.
ప్రపంచమంతా శోకంతో నిండిపోయి ఉంటుంది.
---
👉
20. శ్లోకం:
యావన్తి నావహి తావన్తి దినాని
కష్టమపి తావదేవ |
తరం సత్యం తత్క్షణ మేవ
గోవిందం భజ మూడమతే ||
భావన:
నీ ఆయుష్షు మిగిలి ఉన్న రోజులు ఎంత ఉంటాయో,
కష్టాలు కూడా అంతవరకే ఉంటాయి.
ఈ జీవిత సత్యాన్ని గ్రహించి వెంటనే గోవిందుని భజించు ఓ మూర్ఖా!
---
👉
21. శ్లోకం:
కా తే సంతతిర్వా బలంవా న పశ్యసి |
అస్య శరీరస్య చ జర్జరత్వం
యద్వా తవ వయః స్థితిరేణ ||
భావన:
నీకు ఎంత వంశం ఉన్నా, ఎంత బలమైన వాడివైనా,
ఈ శరీరం క్షీణించిపోతున్నదే.
నీ వయస్సు ఏ దశలో ఉందో చూసుకో.
నశ్వరమైన శరీరంపై ఆశ పెట్టుకోక గోవిందుని నమ్ము.
---
👉
22. శ్లోకం:
మా కురు ధన జన యౌవన గర్వం
హర్వతి నిమిషాత్కాలః సర్వం |
మాయామయమిదమఖిలం హిత్వా
బ్రహ్మపదం త్వం ప్రవిశ విదిత్వా ||
(ఈ శ్లోకం 11వదిగా మళ్లీ వస్తుంది — సంకలనం ప్రత్యేకత.)
---
👉
23. శ్లోకం :
వసతి వాహనే చ మతిః సజ్జనమ్ |
పూర్ణమివ వాహితమప్రపంచం ||
తస్మాత్సజ్జనసంగతిరేవ హి సుఖమ్
న చ విత్తం న చ నపత్యం న చ భార్యా ||
భావన:
ఒక వాహనంలో వాసం ఉండటం కన్నా
సద్జనుల సమాజంలో ఉండటం గొప్పది.
ఇదే నిజమైన ఆనందానికి మార్గం.
ధనం కాదు, పిల్లలు కాదు, భార్య కూడా కాదు.
---
👉
24. శ్లోకం:
సుర మాంస నిషేవణం ధిక్తం |
ధర్మపథం వజ్రితం త్యక్త్వా ||
గోవింద భజ మూడమతే
సంసారే నాస్త్యద్యం సుఖం ||
భావన:
మద్యం సేవించడం, మాంసాహారం చేయడం తాగినందుకు దుర్మార్గమే.
ధర్మాన్ని వదిలిపెట్టి ఈవిధంగా పాపం చేస్తే జీవులు సుఖం పొందలేరు.
కాబట్టి గోవిందుని భజించు.
---
👉
25. శ్లోకం:
పునరపి జననం పునరపి మరణం
పునరపి జననీ జఠరే శయనం |
ఇహ సంసారే బహుదుశారే
కృపయా అపారే పాహి మురారే ||
భావన:
తిరిగి జన్మ, మరణం, మళ్లీ తల్లి గర్భంలోకి రావడం —
ఈ సంసార చక్రం ఎన్నో రకాలుగా బాధాకరంగా ఉంది.
ఓ మురారే (విష్ణుమూర్తి), నీ దయతో మమ్మల్ని రక్షించు.
---
👉
26. శ్లోకం:
రథ్యా చర్పటవీటక వస్త్రం
తేణా దత్తం తత్క్షణమేవ |
కాస్య సుఖం నహి పశ్యసి మూడ
భజ గోవిందం భజ గోవిందం ||
భావన:
రోడ్డు పక్కన పడేసిన చీరకట్టతో కూడిన బట్టలు వేసుకుని ఉన్న సన్యాసి కూడా
వెంటనే ఆనందంగా ఉండగలడు.
కానీ, ఓ మూర్ఖా, నువ్వే నీ లోపలి ఆనందాన్ని చూడలేక పోతున్నావు గోవిందుని భజించు.
---
👉
27. శ్లోకం:
కురుతే గంగా సాగర గమనం
వ్రత పరిపాలన మథవా దానం |
జ్ఞానవిహీనః సర్వమతేన
ముక్తిం న భజతి జన్మ శతేన ||
భావన :
ఎన్ని గంగా నదీ స్నానాలు చేసినా, ఎన్ని వ్రతాలు, దానాలు చేసినా,
జ్ఞానం లేని వాడు లక్ష జన్మలు ఉన్నా మోక్షాన్ని పొందలేడు.
---
👉
28. శ్లోకం :
సుర మన్ద్ర తరుమూల నివాసః
శయ్యా భూతలమజినం వాసః |
సర్వపరిహృతః సన్న్యాసీ
యోగీ యోగ నిమగ్నః భవ ||
భావన:
దేవాలయం ముట్టడి చెట్లక్రింద నివాసం, నేల మీద నిద్ర, జింక చర్మాన్ని ధరించి, అన్నీ వదిలేసిన సన్యాసిగా, పరబ్రహ్మధ్యానంలో లీనమైన యోగిగా జీవించు.
---
👉
29. శ్లోకం:
భగవద్గీతా కించిదధీతా
గంగాజలలవ కణికా పీతా |
సకృదపి యేన మురారి సమర్చా
క్రియతే తస్య యమేం న చర్చా ||
భావన:
గీతలో కొంచెం అయినా చదవడం, గంగాజలాన్ని ఒక్క చుక్క అయినా తాగడం, గోవిందుని ఒక్కసారి అయినా ఆరాధించడం చేస్తే
వారికి యమధర్మరాజు గురించి ఆలోచించాల్సిన అవసరం లేదు.
---
👉
30. శ్లోకం:
పుణ్యపుంజం న పశ్యతి మూఢః
స్వర్గాపవర్గే న తస్య ఆశ |
బ్రహ్మజ్ఞాన రహిత మూర్ఖః
పచ్యతే నరకే చ విహితః ||
భావన:
పుణ్యమార్గాన్ని పట్టని మూర్ఖుడు స్వర్గానికీ, మోక్షానికీ దూరంగా ఉంటాడు.
ఆత్మజ్ఞానం లేని వాడు నరకంలో బాధపడతాడు.
---
👉
31. శ్లోకం (మంగళ శ్లోకం):
భజ గోవిందం భజ గోవిందం
గోవిందం భజ మూఢమతే |
నామస్మరణాదన్యముపాయమ్
నహి పశ్యామో భవతరణే ||
భావన:
గోవిందుని భజించు, భజించు, భజించు ఓ మూర్ఖమతిగలవాడా!
ఈ భవసాగరాన్ని దాటడానికి నామస్మరణ కంటే వేరే మార్గం లేదు.
---
🙏
ఇవే భజగోవిందం 1 నుండి 31 వరకూ ఉండే శ్లోకాలు మరియు వాటి తెలుగు భావం. జై ఆది శంకరాచార్య. 💐
---
నా బ్లాగులు:
వోవిట్స్తెలుగు.బ్లాగ్స్పాట్.కామ్
తెలుగుతీవి.బ్లాగ్స్పాట్.కామ్
wowitsviral.blogspot.com
itsgreatindia.blogspot.com
నాట్‌లిమిటెడ్‌మ్యూజిక్.బ్లాగ్స్పాట్.కామ్/
నా అడ్మిన్ ఫేస్బుక్ గ్రూపులు:
Hinduism, Hindu culture and temples హిందుత్వం,హిందూ సంప్రదాయాలు, ఆలయాలు
మానవత్వం, సామాజిక సేవ/ మానవత్వం / సంఘసేవ
https://www.facebook.com/groups/259063371227423 /
గ్రాడ్యుయేట్ నిరుద్యోగుల సంఘం
కామెడీ కార్నర్
వోవిట్సిండా
మీరే చేయండి
పురుష ప్రపంచం
నా ఫేస్ బుక్ పేజీలు:
విద్యావంతులైన నిరుద్యోగుల సంఘం:
హిందూ సంస్కృతి మరియు సాంప్రదాయ విలువలు
భారతీయ సంతతికి చెందినవాడు
నా ట్యూబ్ టీవీ
వోవిట్స్ వైరల్
యూట్యూబ్ ప్రసారాలు:
నా ఈమెయిల్ ఐడీలు:
Iamgreatindianweb@gmail.com
dharma.benna@gmail.com
కామెంట్‌లు లేవు:
కామెంట్‌ను పోస్ట్ చేయండి